Το κερί, το πηλοφόρι, το μυστρί

    Οι κηρήθρες χρησιμοποιούνται από το σμήνος για να αποθηκεύει μέλι και γύρη καθώς και για να εναποθέτει η βασίλισσα τον γόνο της*. Είναι επίσης γνωστό ότι οι μέλισσες χτίζουν νέες κηρήθρες κυρίως την άνοιξη και αυτό έχει την λογική του. Το νεοεισερχόμενο νέκταρ που μεταφέρουν στην κυψέλη, και εφόσον δεν επαρκεί ο χώρος που έχουν στην διάθεση τους για να το αποθέσουν, καταναλώνεται για την παραγωγή κεριού από μέρος τους. Αν θα ήθελα να δώσω μια ανθρώπινη διάσταση στο θέμα, θα έλεγα πως όταν εφοδιαστείς σε μια στιγμή με πολλά νωπά τρόφιμα, χρειάζεται να αποκτήσεις μεγάλο ψυγείο για να μπορέσεις να τα συντηρήσεις. Την εποχή αυτή υπάρχει ανάγκη για επέκταση του γόνου, οπότε ζητείται και περισσότερος διαθέσιμος χώρος για την γέννα της βασίλισσας αλλά και για να φιλοξενηθούν οι νέες και συνεχώς αυξανόμενες σε αριθμό μέλισσες.

Κηρήθρα χτισμένη από άκρη σε άκρη μόνο με εργατικά κελιά

    Όλα αυτά τα γνωρίζει ο μελισσοκόμος και τα εκμεταλλεύεται για να αποκτήσει φρεσκοχτισμένες κηρήθρες. Έτσι ξέρει πως στην αρχή της άνοιξης η οποία -αναλόγως της χρονιάς και της περιοχής- μπορεί να εντοπίζεται τον μήνα Φεβρουάριο, δεν δίνουμε φύλλο κηρήθρας (ή και χτισμένη) στο μελίσσι ειδικά όταν οι μέλισσες δεν «πατάνε» καλά τα πλαίσια λόγω των απωλειών του χειμώνα.  Όπως δεν απαιτείς από 2 άτομα να χτίσουν και να μετακομίσουν σε έπαυλη 1000 τετραγωνικών μέτρων χωρίς θέρμανση όταν μια χαρά βολεύονται και ζεσταίνονται σε μία γκαρσονιέρα. Άλλωστε οι μέλισσες τον ενημερώνουν πότε είναι η ώρα για μια τέτοια ενέργεια όταν κάνουμε χώρο ανάμεσα σε δύο πλαίσια και τις δούμε να σχηματίζουν “αλυσίδες” πιασμένες η μια με την άλλη (αγγ: festooning), κάτι που δηλώνει πως το σμήνος έχει περιέλθει σε ουσιαστική φάση ανάπτυξης. Ξέρουμε πως η μέλισσα ως οικονόμα που είναι, δεν καταναλώνει τις τροφές που προϋπάρχουν εντός της κυψέλης για να φτιάξει νέες κηρήθρες ικανοποιώντας το (μόνιμο) ένστικτο της επιβίωσης που την διακατέχει.

    Κατά συνέπεια η λεπτομέρεια που κάνει την διαφορά, στο χτίσιμο καλών και πολλών κηρήθρων νωρίς την άνοιξη είναι η ύπαρξη μιας ισχυρής-πρώιμης ανθοφορίας. Ασφόδελος, άσπρο ρείκι, πορτοκαλιά καθώς και η ανοιξιάτικη μελιττοφορία του πεύκου σε συνδυασμό με γυρεοφόρα άνθη μπορούν να κάνουν την όλη διαδικασία πολύ βατή.  Γνωρίζω από πρώτο χέρι πως η αν. Αττική είναι γεμάτη από το πρώτο φυτό. Kάνει εξαιρετική δουλειά και σε μια καλή χρονιά (όπως το ’13) μπορεί να σε απαλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό από το βασανιστήριο της τεχνητής τροφοδοσίας.  Ας γίνει αντιληπτό ότι μια παραφυάδα 5 πλαισίων που μόλις ξεχειμώνιασε και για κάποιον μελισσοκόμο που βλέπει πρώτη φορά άνοιξη,  χρειάζεται να πλέξει τουλάχιστον 15 φύλλα για να γίνει παραγωγικό μελίσσι. Επιδίωξη μου είναι μια τέτοια παραφυάδα να φτιάξει 25 μιας και  χρησιμοποιώ με διακριτό τρόπο μελιττοθαλάμους.

     Όταν λοιπόν δεν έχω απόθεμα από χτισμένες κηρήθρες στην αποθήκη μου και υπάρχει επιτακτική ανάγκη  για αυτές, δεν περιμένω  π.χ.  την ανθοφορία της πορτοκαλιάς για να επιτύχω πλήρως σε  αυτή την διαδικασία. Σε μια τέτοια ανθοφορία αναζητώ τρύγο και όχι να μου καταναλώνουν το μέλι για να παράγουν κερί*.  Αυτή η προσέγγιση βέβαια είναι θέμα δικιάς μου στρατηγικής και όχι γενικευμένος κανόνας.

Από την κατάψυξη στην κυψέλη.

Γρηγορότερη ανάπτυξη του σμήνους χωρίς “χειρισμούς”, περισσότερο μέλι

    Σε περίπτωση απουσίας νεκταροέκκρισης ή αδυναμίας μεταφοράς του κοπαδιού σε τέτοιες ανθοφορίες η επόμενη καλύτερη λύση είναι η συμπληρωματική τροφοδοσία με σιρόπι. Η τροφοδότηση μόνο  με στερεά τροφή δεν έχει τα ίδια επιτυχή αποτελέσματα. Γι’ αυτό όταν οι μέλισσες αρνούνται να χτίσουν και “κόβουν” τα κεριά δεν φταίει που τα φύλλα που αγόρασες είναι μη βιολογικά αλλά η πείνα που έχει πέσει. Εκτός και αν υπάρχει η γενετική προδιάθεση κάποιο μελίσσι να τα χαλάει και να μη χτίζει. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβαίνει γενικευμένα σε όλο το μελισσοκομείο.

     Το πρώτο φύλλο κεριού που βάζω στην κυψέλη,  προσέχω να είναι δίπλα στο τελευταίο πλαίσιο γόνου και από την πλευρά που είναι μαζεμένο το μελίσσι. Συνήθως είναι η πλευρά που ζεσταίνεται περισσότερο ή (και) εκεί που βρίσκονταν τα περισσότερα μέλια τον χειμώνα. Οπότε γνωρίζεις που πρέπει να μπουν τα βαριά πλαίσια με το μέλι πριν το ξεχειμώνιασμα, εφόσον ξέρεις την διεύθυνση του μελισσοκομείου. Εάν επιπλέον μαζέψεις όλα τα μελίσσια προς αυτή την πλευρά διευκολύνεις όχι μόνο αυτά αλλά και την ζωή σου, επιταχύνοντας τις ανοιξιάτικες επιθεωρήσεις. Πρέπει να έχουμε υπόψιν μας πως για να εκκρίνουν οι μέλισσες κερί πρέπει τοπικά η θερμοκρασία να φτάσει τους 33 έως 36*** βαθμούς κελσίου.

    Επιπλέον δεν βάζω άχτιστα φύλλα στην θέση 1 ή 10. Κεριά σε αυτές τις θέσεις θα είναι η τελευταία επιλογή για τις μέλισσες που έτσι και αλλιώς τους αρέσει να αναπτύσσουν την φωλιά τους καθέτως και όχι οριζοντίως. Το πιθανό αποτέλεσμα μιας τέτοιας ενέργειας θα είναι να χτιστούν μόνο από την πλευρά που δεν βλέπει τον “τοίχο” της κυψέλης και πολλές φορές θα είναι κακοχτισμένα ή (και) μισοχτισμένα.

Από λάθος μελισσοκόμου ή μέλισσας τέτοιες κηρήθρες αποτελούν δυσχέρεια και πρέπει να ανακυκλώνονται

  Θέλω να επαναλάβω ότι απόθεμα από καλοχτισμένες κερήθρες είναι μεγάλο κεφάλαιο και διευκόλυνση για τον μελισσοκόμο και είναι άμεσα συνδεδεμένο με την αποδοτικότητα του. Όπως προείπα, η τοποθέτηση τους στον μελιττοθάλαμο κατά την έναρξη μιας κύριας ανθοφορίας  μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην εξασφάλιση μιας καλής παραγωγής.

Μια αρχή έναντι όλων για να παραχθεί κερί αλλά και μέλι.

Η μελισσοκομία είναι τόσο απλή ή  τόσο περίπλοκη όσο εσύ επιθυμείς.

•          Δυνατά  και υγιή μελίσσια •          Νέες και επιλεγμένες βασίλισσες

•          Παρουσία Γύρης •          Νεκταροέκκριση : Όσο μεγαλύτερη τόσες περισσότερες κερήθρες χρειάζονται ως αποθηκευτικός χώρος.

•          Παραγωγή γόνου: Όσα περισσότερα αυγά γεννιούνται τόσα περισσότερα κελιά κατασκευάζονται

  

   Τα σημερινά γραφόμενα είναι, όπως τα ονομάζω, μικρές κατακτήσεις με θεμελιώδη αξία. Προκύπτουν ως αποτέλεσμα μιας επίπονης διαδικασίας που προβλέπω να εξακολουθεί να έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και στο μέλλον. Κατά τα λοιπά και όπως πάντα, ο καθένας κάνει ότι θέλει στα μελίσσια του και εάν τα αποτελέσματα τον δικαιώνουν όλα τα άλλα περισσεύουν.

*Οι κηρήθρες είναι και το σύστημα ενδοεπικοινωνίας των μελισσών.

**Οι αναλογία “κατά τας γραφάς” είναι περίπου 6 προς 1.

***Μήπως οι αλυσίδες που σχηματίζουν λειτουργούν σαν την μελισσόσφαιρα,  ώστε να αυξήσουν τοπικά την θερμοκρασία για να μπορέσει να παραχθεί και επεξεργασθεί το κερί;